1. Mở đầu
Trong bối cảnh
hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, hoạt động xuất nhập khẩu đóng vai
trò then chốt trong sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Bên cạnh các chủ thể
chính như doanh nghiệp xuất nhập khẩu và cơ quan hải quan, đại lý hải quan nổi
lên như một mắt xích quan trọng, đảm nhận vai trò cầu nối, hỗ trợ đắc lực cho
quá trình thông quan hàng hóa.
Đại lý hải quan, với tư cách là một tổ chức dịch vụ chuyên nghiệp, cung cấp cho doanh nghiệp các dịch vụ liên quan đến thủ tục hải quan, từ khai báo, nộp thuế, kiểm tra hàng hóa đến tư vấn pháp luật, vận chuyển, lưu kho... Nhờ sự am hiểu sâu sắc về luật pháp, quy trình hải quan và kinh nghiệm thực tiễn, đại lý hải quan giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, công sức, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa chi phí trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Sự phát triển của đại lý hải quan không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn có ý nghĩa to lớn đối với toàn bộ nền kinh tế. Một hệ thống đại lý hải quan chuyên nghiệp, hiệu quả sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy thương mại quốc tế và tạo động lực tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, thực trạng phát triển đại lý hải quan tại Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được đầy đủ nhu cầu ngày càng cao của hoạt động xuất nhập khẩu. Số lượng đại lý hải quan còn ít, quy mô hoạt động nhỏ lẻ, năng lực chuyên môn và chất lượng dịch vụ chưa đồng đều. Bên cạnh đó, các đại lý hải quan còn phải đối mặt với nhiều thách thức như khung pháp lý bất cập, cạnh tranh không lành mạnh, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao và chậm trễ trong ứng dụng công nghệ thông tin.
2.
Thực trạng phát triển đại lý thủ tục hải
quan
Theo thống
kê, tính đến năm 2023, Việt Nam có khoảng hơn 600 đại lý hải quan đang hoạt động.
Con số này tuy có tăng trưởng so với những năm trước nhưng vẫn còn quá nhỏ bé
so với tiềm năng và nhu cầu thực tế. Mỗi năm, Việt Nam có hàng triệu tờ khai hải
quan, trong khi số lượng đại lý hải quan còn hạn chế, dẫn đến tình trạng quá tải,
đặc biệt là tại các cảng biển lớn và các khu vực kinh tế trọng điểm.
Đánh giá:
● Tăng trưởng về số lượng: Số lượng đại lý hải quan đã tăng trưởng
đáng kể trong những năm gần đây, cho thấy sự phát triển của ngành và nhu cầu
ngày càng cao của các doanh nghiệp về dịch vụ đại lý hải quan.
● Vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu: Mặc dù số lượng đại lý hải quan đã
tăng lên, nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Theo số liệu thống kê, chỉ
có khoảng 7% tờ khai hải quan của doanh nghiệp thông qua đại lý, con số này rất
thấp so với một số nước, nơi các tờ khai thông qua đại lý chiếm khoảng trên
90%.
● Phân bố không đồng đều: Sự phân bố đại lý hải quan trên cả nước
còn chưa đồng đều, tập trung chủ yếu tại các thành phố lớn và các khu vực kinh
tế trọng điểm. Các tỉnh thành khác, đặc biệt là khu vực miền núi, nông thôn, số
lượng đại lý hải quan còn rất ít, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc tiếp
cận dịch vụ.
Nguyên nhân:
● Nhận thức của doanh nghiệp: Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các
doanh nghiệp vừa và nhỏ, chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, lợi ích của đại lý hải
quan.
● Năng lực cạnh tranh còn yếu: Năng lực cạnh tranh của đại lý hải
quan Việt Nam còn yếu so với các nước trong khu vực, đặc biệt là về công nghệ
thông tin, trình độ nhân lực, chất lượng dịch vụ.
● Chưa có hiệp hội đại lý thủ tục hải quan: để quảng bá và
thúc đẩy sự phát triển của đại lý hải quan.
● Đại lý hải quan sau khi được thành lập, hầu như không được hỗ trợ gì thêm từ cơ quan hải quan: nhất là cập nhật quy định pháp luật, thủ tục hải quan …
3. Giải pháp:
● Cơ quan hải quan cần tạo điều kiện, hỗ trợ việc sớm ra đời Hiệp
hội Đại lý Thủ tục Hải quan
● Cơ hải quan cần có bộ phận hỗ trợ đại lý thủ tục hải quan nhất
là cập nhật quy định pháp luật, hướng dẫn thủ tục hải quan … Với sự phát triển
của AI, Tổng cục hải quan có thể làm 1 Chatbot để hỗ trợ cho đại lý thủ tục hải
quan. Ví dụ như cá nhân tôi có làm một phiên bản Chatbot dựa trên ChatGPT có tên là Vietnam
Customs Procedures: https://chatgpt.com/g/g-8q7MbVSof-vietnam-customs-procedures (Hướng
dẫn thủ tục hải quan, thuế xuất nhập khẩu, chứng nhận xuất xứ, kiểm tra chuyên
ngành, xử phạt vi phạm, tra mã HS ...) mà tôi đã phổ biến trong group zalo Đại
lý hải quan TP.HCM (khoàng 50 thành viên) và trênvài Fanpage về thủ tục hải
quan …. nên cũng chưa được nhiều người biết đến.
● Nâng cao năng lực cạnh tranh: thường xuyên tổ chức đào tạo, cập
nhật kiến thức cho nguồn nhân lực đại lý thủ tục hải quan
● Tăng cường truyền thông: Nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về
vai trò, lợi ích của đại lý thủ tục hải quan.
4. Về hình thành Hiệp hội Đại lý Thủ tục Hải quan
Hiện
nay, Việt Nam chưa có Hiệp hội Đại lý Thủ tục Hải quan, trong khi các hiệp hội
khác như Hiệp hội Logistics Việt Nam, Hiệp hội Logistics TP.HCM... trong hoạt động
của mình ít chú ý đến mảng đại lý thủ tục hải quan. Điều này tạo ra một khoảng
trống lớn trong việc đại diện, bảo vệ quyền lợi và thúc đẩy sự phát triển của
các đại lý hải quan.
Việc
thành lập Hiệp hội Đại lý Thủ tục Hải quan là một nhu cầu cấp thiết và mang lại
nhiều lợi ích thiết thực cho cả đại lý hải quan, doanh nghiệp xuất nhập khẩu và
cơ quan hải quan.
* Đối
với đại lý hải quan:
● Hiệp hội sẽ là tiếng nói chung, đại diện cho quyền lợi của các đại
lý hải quan, giúp họ có tiếng nói mạnh mẽ hơn trong việc đề xuất, kiến nghị với
cơ quan quản lý nhà nước về các chính sách, quy định liên quan đến hoạt động của
đại lý.
● Hiệp hội sẽ là cầu nối giữa các đại lý hải quan, tạo điều kiện
cho họ trao đổi kinh nghiệm, hợp tác kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh
và phát triển bền vững.
● Hiệp hội sẽ tổ chức các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ,
cập nhật kiến thức pháp luật cho hội viên, giúp họ nâng cao trình độ chuyên môn
và chất lượng dịch vụ.
● Hiệp hội sẽ xây dựng và thực thi các quy tắc đạo đức nghề nghiệp,
thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, nâng cao uy tín và hình ảnh của ngành đại lý hải
quan.
* Đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu:
● Hiệp
hội sẽ quảng bá, giúp doanh nghiệp hiểu rõ những lợi ích khi sử dụng dịch vụ đại
lý thủ tục hải quan.
● Hiệp hội sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và lựa chọn các đại
lý hải quan uy tín, có năng lực chuyên môn, đảm bảo chất lượng dịch vụ.
● Hiệp hội sẽ là kênh thông tin hữu ích, cung cấp cho doanh nghiệp
các thông tin cập nhật về chính sách, quy định hải quan, thủ tục xuất nhập khẩu...
● Hiệp hội sẽ hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết các vướng mắc, tranh
chấp liên quan đến dịch vụ đại lý hải quan.
* Đối với cơ quan hải quan:
● Hiệp hội sẽ là đối tác quan trọng, hỗ trợ cơ quan hải quan trong
việc quản lý, giám sát hoạt động của đại lý hải quan, đảm bảo tuân thủ pháp luật
và nâng cao hiệu quả công tác hải quan.
● Hiệp hội sẽ phối hợp với cơ quan hải quan trong việc xây dựng và
hoàn thiện các chính sách, quy định liên quan đến đại lý hải quan, tạo môi trường
pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của ngành.
● Hiệp hội sẽ tham gia vào quá trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ
cho cán bộ hải quan, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn và góp phần nâng cao năng lực
chuyên môn của đội ngũ hải quan.
Với những lợi ích to lớn như trên, chúng tôi tha thiết đề nghị Tổng
cục Hải quan quan tâm, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành Hiệp
hội Đại lý Thủ tục Hải quan. Sự ủng hộ của Tổng cục Hải quan sẽ là động lực
quan trọng để các đại lý hải quan đoàn kết, hợp tác và phát triển, góp phần
thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu và tăng trưởng kinh tế của đất nước.
Trân
trọng cảm ơn!
LÊ
KHÁNH
Đại
lý thủ tục hải quan Hoàng Huệ
No comments:
Post a Comment